Mesleki muhakeme; denetimin yürütülmesi sırasında mevcut şartlara uygun olarak atılacak adımlara yönelik bilgiye dayalı kararlar alınırken, mevzuat, BDS'ler, muhasebe standartları ve etik standartlar çerçevesinde sahip olunan eğitim, bilgi ve tecrübenin kullanılmasıdır.

Bir denetçiden beklenen mesleki muhakemenin ayırt edici özelliği, bu muhakemenin, makul yargılara varmak için gerekli yetkinliği sağlayan eğitim, bilgi ve deneyime sahip bir denetçi tarafından yapılmış olmasıdır.

Herhangi bir durumda mesleki muhakemenin kullanılması, denetçi tarafından bilinen durum ve gerekçelere bağlıdır. Denetim sırasında ortaya çıkan zor veya ihtilaflı konularda, hem denetim ekibi içinde hem de denetim ekibi ile diğer kişiler arasında istişare yapılması, denetçinin bilgiye dayalı ve makul yargılara varmasına yardımcı olur.

Mesleki muhakeme, varılan yargının; 

• Denetim ve muhasebe ilkelerinin yetkin bir şekilde uygulanmış olduğunu yansıtıp yansıtmadığını
• Denetçi raporu tarihine kadar denetçi tarafından bilinen durum ve gerçekler ışığında uygun olup olmadığı ve tutarlı olup olmadığı

esas alınarak icra edebilir.

Mesleki muhakemenin denetim boyunca kullanılması ve uygun bir biçimde belgelendirilmesi gereklidir. Bu çerçevede denetçinin çalışma kağıtlarını, denetim sırasında ortaya çıkan önemli hususlarla ilgili sounçlara ulaşırken vardığı önemli mesleki yargıları, söz konusu denetimle hiçbir bağlantısı bulunmayan tecrübeli bir denetçinin anlayabilmesine olanak sağlayacak şekilde hazırlaması gerekir.

Mesleki muhakeme, denetime ilişkin durum ve gerçeklerle veya yeterli ve uygun denetim kanıtıyla desteklenmeyen kararların gerekçesi olarak kullanılamaz.

Mesleki muhakeme özellikle aşağıdaki hususlara ilişkin karar alınması sırasında gereklidir;

• Önemlilik ve denetim riski
• BDS hükümlerinin yerine getirilmesi ve denetim kanıtı toplanması için uygulanacak denetim prosedürlerinin niteliği, zamanlaması ve kapsamı
• Yeterli ve uygun denetim kanıtı toplanıp toplanmadığının ve BDS'lerin amaçlarına ve dolayısıyla denetçinin genel amaçlarına ulaşmak için daha fazla denetim kanıtı toplamaya ihtiyaç olup olmadığının değerlendirilmesi
• Finansal raporlama çerçevesinin uygulanmasında işletme yönetimi tarafından yapılan muhakemelerin değerlendirilmesi
• Elde edilen denetim kanıtına dayanarak sonuçlara ulaşılması (örneğin, finansal tabloların hazırlanmasında yönetim tarafından yapılan tahminlerin makul olup olmadığının değerlendirilmesi)

hususlarında özellikle denetçinin mesleki muhakemesi gereklidir.